Bescherming van je lichaam tegen UV-licht

Inleiding

We hebben zonlicht nodig. Zonlicht voelt lekker warm en behaaglijk aan en zorgt er ook nog eens voor dat we Vitamine D aanmaken. Maar we weten ook dat te veel zonlicht verbranding van de huid oplevert en daarom smeren we ons in met zonnebrandolie.

Veel minder bekend is dat UV licht in het zonlicht verantwoordelijk is voor de vorming van huidkanker. Het probleem is dat pas na 10-tallen jaren de problemen ontstaan. Daarom is bescherming tegen UV licht, te beginnen bij onze kinderen, van groot belang.

Tenslotte is er een groep mensen die sowieso niet tegen UV in het zonlicht kunnen. Zij weten heel goed dat ze zich moeten beschermen tegen (te veel) zonlicht. Voor hen staat hopelijk wat extra achtergrondinformatie in dit document.

De belangrijke vraag is: Waardoor worden problemen met UV licht veroorzaakt en is insmeren met zonnebrandolie wel voldoende?

Wat is UV licht?

We kennen allemaal de regenboog met de kleuren blauw-groen-geel-rood. Dit is het zichtbare licht. Maar ook daarbuiten zendt de zon licht, die niet zichtbaar voor ons is.

Na het rood komt infrarood. Dat is warmtestraling die een prettig gevoel kan geven.

Na blauw komt zichtbaar paars/violet en daarna onzichtbaar ultraviolet licht (UV licht). Eerst UV-A en gaan we nog verder UV-B en zelfs UV-C. Deze laatste straling wordt gelukkig door de atmosfeer om de aarde tegengehouden, zodat we daar geen last van hebben. Maar met name UV-A en UV-B kan schade aanbrengen aan onze huid. Meer details staan in een bijlage.

Bescherming tegen UV licht

Te veel licht is hinderlijk en we gebruiken daarom b.v. een zonnebril om het licht te verminderen. Een zonnebril is niet zwart, want dan zou al het licht worden tegengehouden en zien we niets meer. Maar het blauwe of bruine stofje in je zonnebril vermindert de intensiteit van het zichtbare zonlicht, b.v. met een factor 5. D.w.z. dat er slechts 1/5 deel wordt doorgelaten.

Maar hoe houden we UV licht tegen? In zonnebrand b.v. zit een stofje dat specifiek dit licht tegenhoudt. Afhankelijk van de concentratie zal het meer of minder UV-licht tegenhouden.

Meestal is de vermindering een factor 10 tot 50. Dat wil zeggen dat er altijd nog 1/10 deel (10%) tot een 1/50 deel (2%) wordt doorgelaten.

Zover misschien niks nieuws. Tot nu toe hebben we het alleen over lichaamsdelen gehad die direct in contact komen met zonlicht. De vraag is of kleding ook UV licht doorlaat. We kunnen dat niet testen met onze ogen omdat het onzichtbaar licht is.

Enig idee hebben we wel, houdt je kleding maar eens tegen het zonlicht, vooral zomerse kleding laat duidelijk licht door. Nu blijkt dat ook voor UV licht te gebeuren. M.a.w. moeten we naast zonnebrand ook onze kleding minder UV doorlaatbaar maken? Want hoeveel UV-licht gaat er eigenlijk door?

Dat hangt van de textielsoort af, van de dikte, van de behandeling van de kleding zoals het aanbrengen van kleur. Voor kleding rekenen we met dezelde waarde als voor een zonnebranfcreme. Alleen noemen we het dan UPF in plaats van SPF. Kleding heeft dus een UPF (Ultraviolet Protection Factor) factor 10-50+.

Winterkleding aantrekken in de zomer is niet echt een optie. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze zomerkleren minder UV licht doorlaten? Er is tegenwoordig wel speciaal textiel voor dit doel. Er is ook speciale kleding maar die is meestal bedoeld voor een specifieke beroepsgroep of sport. Maar dat leuke T-shirtje dat je graag aan wilde hebben is natuurlijk nergens te krijgen in die speciale stof.

Tegenwoordig kan je je eigen kleren een betere bescherming tegen UV-licht geven door tijdens het wassen een UV-absorber toe te voegen, zoals UVwash. De bescherming kan dan toenemen van UPF 10 naar 50 of meer. Met absorber bedoelen we een middel dat UV tegenhoudt.

Tenslotte nog een waarschuwing. Het gaat niet alleen om direct zonlicht, maar ook zonlicht door wolken, via weerkaatsing, door zonnescherm, door glas etc. etc. We denken wel, dat valt wel mee, maar in praktijk kan je niet uitsluiten dat je UV licht op je huid krijgt.

Bescherming verhogen door goede kleding of goed behandelde kleding is iets wat je eenvoudig zelf kan doen, zonder je in je bewegingen te beperken.

Werking van UV-Wash

​

In de illustratie hiernaast kijken we eerst wat kleding met UV licht doet. Het zonlicht valt op een groen T-shirtje. We zien dat er een gedeelte van het UV-licht wordt gereflecteerd. Dat licht zijn we gelukkig kwijt. Vervolgens zal in het T-shirtje een gedeelte van het UV-licht tegengehouden of wel geabsorbeerd worden.

Dat resulteert in warmte in het T-shirtje en is geen probleem meer voor je huid. Het overige UV-licht wordt doorgelaten (transmissie) of verstrooid en bereikt onze huid.

Opmerking:

In de praktijk zal verstrooid UV-licht slechts een gedeelte zijn van het doorgelaten UV-licht.

Stel de intensiteit van het inkomende licht is 100% en de intensiteit van het doorgelaten en verstrooide UV licht is nog maar 10% dan is UPF’ ongeveer 10.

Vervolgens gaan we het T-shirtje een aantal keren wassen met UVwash. Het T-shirtje neemt deze stof op en de volgende figuur toont het resultaat.

​

We zien dat de hoeveelheid geabsorbeerd UV-licht veel groter is geworden. Het gevolg is dat de hoeveelheid doorgelaten UV- licht samen met het verstrooide

UV- licht veel kleiner is geworden en daardoor de huid minder belast Is de intensiteit van het doorgelaten en verstrooide UV licht nog maar 2% dan is UPF’ ongeveer 50.

 Een factor 5 verbeterd!

Meer informatie over UV-Wash zie https://www.you-uv.com/UVwash/

Conclusie:

Beschermen tegen UV in (zon)licht kan m.b.v. zonnebrandcrème op onbeschermde lichaamsdelen, maar we moeten er ook voor zorgen dat kleding ook voldoende het UV-licht tegenhoudt. Dat is niet van zelf sprekend, maar kan door b.v. te wassen met een middel zolas UVwash sterk verbeterd worden.

Bijlage: Details UV licht

​

Figuur overgenomen uit www.gamonline.com

Wit zichtbaar licht is een verzameling van verschillende kleuren, die we kunnen zien in een regenboog.

Elke kleur heeft zijn eigen golflengte. Deze is heel klein, nl. een miljoenste deel van een mm. Dit noemen we nanometer of nm. Wit licht heeft een golflengte van 400-800 nm. Infrarood (IR) ligt boven de 800 nm. Infrarood is warmtestraling.

Ultraviolet (UV) vinden we onder de 400 nm. UV-licht wordt nog weer onderverdeeld in UV-A van 315-400 nm, UV-B van 290-315 nm en UV-C kleiner dan 290 nm.

Maar zoals gezegd komt op aarde UV-C niet voor, omdat de dampkring dat tegenhoudt. En gelukkig maar. Want in het algemeen geldt: Hoe kleiner de golflengte hoe groter de kans op beschadiging van de huid. Nu is het gelukkig zo dat de zon niet alle golflengtes even intens uitzendt. Op aarde is er meer UV-A straling dan UV-B.

Een gedeelte van het UV-licht wordt dus tegen gehouden door de textiel. Een ander deel van dat licht wordt verstrooid en komt via via toch nog op de huid terecht. In de UPF-meting worden ook deze verstrooide lichtbundels meegenomen, want ook die kunnen schade aanrichten.

Enkele termen die je tegen kan komen zijn b.v. absorptie en transmissie.

Als je uitgaat van 100% intensiteit van een bepaald licht (bij bepaalde golflengte) dan kan er b.v. 90% geabsorbeerd worden en dus 10% doorgelaten. Dit laatste heet transmissie. De UPF’ voor deze specifieke golflengte is: UPF’= 100%/Transmissie%. Met een transmissie van 10% is UPF’=10 en bij transmissie van 2,5% is UPF’=40.

Dit is aangegeven als UPF’ omdat de werkelijke waarde nog gecorrigeerd moet worden voor de schade die dit licht toe kan brengen aan de huid.

De werkelijke UPF-waarde geldt niet voor één golflengte, maar voor het gehele UV-A en UV-B gebied. Of anders gezegd: UPF’ is voor één golflengte en UPF is een (gewogen) gemiddelde voor de golflengtes 290-400 nm (UV-A+ UV-B).

‘Gewogen’ wil zeggen dat rekening gehouden wordt met de grootte van het mogelijke gevaar voor huidschade. De kans op schade is mede afhankelijk van de golflengte met een maximum bij 305nm. Voor het UV-B gebied totaal is dit 4 maal meer vergeleken met het UV-A gebied.